ΟΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ!!!!!!!!

Έντυπη Έκδοση Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία,

Κυριακή 25 Μαΐου 2014

ΠΑΓΟΣ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ **ΣΚΛΗΡΟ ΕΡΓΟΛΑΒΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ **ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ ΟΙ ΕΓΚΡΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ

Στα σκουπίδια 14 συμπράξεις με ιδιώτες

Του ΑΡΓΥΡΗ ΔΕΜΕΡΤΖΗ

ΝΕΕΣ πτυχές στο «πάρτι των σκουπιδιών», που έχουν στήσει κυβέρνηση, περιφερειάρχες και μεγάλοι εργολάβοι, έρχονται στην επιφάνεια, σε συνέχεια των αποκαλύψεων της «Ε» τις προηγούμενες ημέρες.

Σε πρώτο πλάνο η ανατροπή της χρηματοδότησης από το τρέχον και το νέο ΕΣΠΑ, συνολικά των 14 Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική (Γραμματικό, Ανω Λιόσια, Φυλή, Κερατέα) και άλλες 10 περιφέρειες της χώρας, συνολικού ύψους 2,2 δισ. ευρώ.

Οι στρόφιγγες κλείνουν λόγω της έρευνας που γίνεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου σχηματίζονται ογκώδεις φάκελοι με καταγγελίες και στοιχεία για καραμπινάτες παραβάσεις της κοινοτικής νομοθεσίας.

Καρμπόν

Θρυαλλίδα των εξελίξεων είναι η ΣΔΙΤ διαχείρισης των απορριμμάτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου, η οποία αφού τέθηκε στο στόχαστρο του ελέγχου και των παρεμβάσεων της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των Γενικών Διευθύνσεων Περιβάλλοντος και Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των αρμοδίων επιτρόπων Εσωτερικής Αγοράς Μ. Μπαρνιέ, Περιβάλλοντος Γιάνεζ Ποτότσνικ και Ανταγωνισμού Χ. Αλμούνια, προκάλεσε παράλληλα τη γενίκευση της έρευνας στο σύνολο των 14 έργων ΣΔΙΤ διαχείρισης απορριμμάτων με κοινοτική χρηματοδότηση.

Στην πρώτη γραμμή του ελέγχου είναι ο όρος-καρμπόν σε όλες τις ΣΔΙΤ των σκουπιδιών, περί εγγυημένης ποσότητας παραγωγής απορριμμάτων στις ελληνικές περιφέρειες, που παραβιάζοντας την Κοινοτική Οδηγία (2008/98/ΕΚ) για τα απόβλητα, δίνεται δώρο στους μεγαλοεργολάβους.

Το έργο «Ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων Περιφέρειας Πελοποννήσου με ΣΔΙΤ», στο οποίο αναδείχθηκε από τον περασμένο Ιούλιο προσωρινός ανάδοχος η ΤΕΡΝΑ του ομίλου Περιστέρη, δέκα μήνες μετά είναι στον αέρα, αν και έχει διαφημιστεί πανηγυρικά από τα συναρμόδια υπουργεία Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και την Περιφέρεια ως έργο-πιλότος, που θα άνοιγε το δρόμο για το σύνολο των αναθέσεων των ΣΔΙΤ.

Το έργο παραμένει μετέωρο παρασύροντας σε ντόμινο το σύνολο των ΣΔΙΤ, καθώς παρά την τεχνητή ευφορία και τις εξαγγελίες που γίνονται από τους αρμοδίους, οι οποίοι μετά τις αποκαλύψεις της «Ε» έχουν βρεθεί σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, η αλήθεια είναι ότι δεν εξασφαλίζονται οι τρεις βασικές προϋποθέσεις για την ανάθεση του έργου. Αυτές είναι:

Πρώτον, λόγω των εμπλοκών στις Βρυξέλλες δεν εξασφαλίζεται η χρηματοδότηση του έργου έως 50% από το τρέχον και το νέο ΕΣΠΑ. Υπάρχει δηλαδή δυσαναπλήρωτο χρηματοδοτικό κενό, που γίνεται ακόμη πιο μεγάλο από την απουσία τραπεζικής χρηματοδότησης των έργων ΣΔΙΤ διαχείρισης των απορριμμάτων.

Δεύτερον, δεν υπάρχει έγκριση του φακέλου ως «μεγάλου έργου» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ειδικότερα τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού, η οποία κρίνει τους όρους της σύμβασης, εάν τηρούνται οι κοινοτικές οδηγίες και πάνω απ' όλα να μην υπάρχει άμεση ή έμμεση κρατική επιδότηση του έργου, όπως είναι οι εγγυήσεις ποσότητας των παραγόμενων σκουπιδών.

Και Τρίτον, ενώ η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου της Πελοποννήσου τέθηκε σε διαβούλευση και ολοκληρώθηκαν οι σχετικές διαδικασίες, επί οκτώ μήνες από τον περασμένο Οκτώβριο έχει κολλήσει και δεν εκδίδεται η απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων του έργου. Εγκριση, που επίσης αποτελεί προϋπόθεση για την υπογραφή της σύμβασης προς την έναρξη κατασκευής.

Η υπερβολική καθυστέρηση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων της ΣΔΙΤ των σκουπιδιών της Πελοποννήσου από το ΥΠΕΚΑ, μάλιστα σε ένα τέτοιο έργο, που οι κυβερνητικοί αρμόδιοι δεν χάνουν ευκαιρία να υπογραμμίζουν ότι «αποτελεί προτεραιότητα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και για την Ευρωπαϊκή Ενωση», ασφαλώς λένε αρμόδιοι παράγοντες ότι συνδέεται με τις εμπλοκές, που έχουν προκληθεί στη χρηματοδότηση του έργου, λόγω της έρευνας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Πρωτοφανείς εξελίξεις

Παράλληλα σημειώνονται πρωτοφανείς εξελίξεις στη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ, όπου με πρωτοβουλία και απόφαση του αρμόδιου υπουργού Γιάννη Μανιάτη έγιναν προσφάτως αιφνίδιες και σαρωτικές αλλαγές υψηλά ιστάμενων υπηρεσιακών στελεχών.

Από πολλούς και έμπειρους παρατηρητές τίθεται πελώριο ερώτημα εάν αυτές οι αλλαγές σχετίζονται με την εμπλοκή που σημειώνεται εδώ και οκτώ μήνες στην έκδοση απόφασης των περιβαλλοντικών έργων του πρώτου από αυτά έργου ΣΔΙΤ της Περιφέρειας Πελοποννήσου.

Πάντως ο κατ' εξοχήν αρμόδιος της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ Ελεήμων Τυλιγάδας μετακινήθηκε από τη νευραλγική θέση του γενικού διευθυντή της συγκεκριμένης διεύθυνσης, που κατείχε επί σειρά ετών και είχε ειδικευθεί στις περιβαλλοντικές εγκρίσεις μεγάλων έργων, σε αντίστοιχη θέση της γενικής διεύθυνσης Διοίκησης, όπου βεβαίως θα υπογράφει για τις διοικητικές μεταβολές του προσωπικού, θέση που θεωρείται «βαθιά κατάψυξη».

Αλλαγές στην ίδια υπηρεσία έγιναν και σε επίπεδο προϊσταμένου διεύθυνσης και προϊσταμένου τμήματος. Ο μακροβιότερος διευθυντής του ΥΠΕΚΑ, Ε. Τολέρης, υπεύθυνος για τις εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων των μεγάλων έργων, δεν μετακινήθηκε.

Σημαντικό είναι όμως να αναφερθεί ότι στις θέσεις που άδειασαν τοποθετήθηκαν νέα πρόσωπα επίσης προερχόμενα από τη διοικητική ιεραρχία του ΥΠΕΚΑ, όμως ως αναπληρωτές, χωρίς να περάσουν από την κρίση υπηρεσιακού συμβουλίου και να αξιολογηθούν με βάση τη μοριοδότηση των προσόντων τους. Πράγμα που από ορισμένες πλευρές θα μπορούσε να εκληφθεί και ως μια ιδιότυπη ομηρία κατά την άσκηση των υπηρεσιακών καθηκόντων τους.

Πάντως ο αρμόδιος υπουργός Γ. Μανιάτης, που από το βράδυ της Παρασκευής, με αφορμή την παρουσία του σε ένα τοπικό πανηγύρι, πήγε ξαφνικά στην Τρίπολη, για να μιλήσει στα τοπικά μέσα για τη ΣΔΙΤ απορριμμάτων της Πελοποννήσου, δεν έχει δώσει μέχρι τώρα καμία εξήγηση τόσο για την καθυστέρηση έκδοσης της απόφασης έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων του έργου της όσο και για τους λόγους που τον οδήγησαν να κάνει σαρωτικές αλλαγές στην αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου που εκδίδει τις σχετικές αποφάσεις.

Εργολαβική διαχείριση

Είναι εντυπωσιακό επίσης να αναφερθεί, όσον αφορά την πλευρά της εργολαβικής διαχείρισης του έργου ΣΔΙΤ της Πελοποννήσου, ότι η καθυστέρηση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων του έργου και κατά συνέπεια η εμπλοκή υπογραφής της σχετικής σύμβασης οδηγεί και σε ανατροπές μεταξύ των υποψήφιων αναδόχων.

 Αδύνατος κρίκος η ρύθμιση που τα δίνει όλα στους εργολάβους

Αντί για μείωση του όγκου των σκουπιδιών, εγγυώνται την ποσότητα παραγωγής

ΣΑΛΟ στην κοινή γνώμη, μεγάλη αναστάτωση στους μεγαλοεργολάβους και πανικό στο κυβερνητικό στρατόπεδο προκάλεσαν τα δημοσιεύματα της «Ε» για την «Ευρω-βόμβα στο πάρτι των σκουπιδιών».

Στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος αναδεικνύεται η σπουδή των αρμοδίων σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο να φέρουν τους διαγωνισμούς στα μέτρα των εργολάβων και να διασφαλίσουν με όρους περί «εγγυημένης ποσότητας παραγωγής αποβλήτων» τα συμφέροντα και τις εισπράξεις των αναδόχων εις βάρος των πολιτών και των περιφερειών.

Αυτή η πρακτική αποδεικνύεται τώρα ο «αδύναμος κρίκος», που σπάει και κατεδαφίζει με πάταγο το συνολικό οικοδόμημα. Πρόκειται για απ' ευθείας παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας και ιδιαίτερα της βασικής Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τα απόβλητα (Οδηγία 2008/98).

Ο όρος περί «εγγυημένης ποσότητας παραγωγής αποβλήτων» σε κάθε περιφέρεια σημαίνει ότι οι ανάδοχοι που θα διαχειρίζονται τα σκουπίδια εξασφαλίζουν για τα επόμενα 28 έως 30 χρόνια, που θα έχουν τη διαχείριση και εκμετάλλευση των εγκαταστάσεων, σταθερή ετήσια ποσότητα προς διαχείριση σκουπιδιών, τα οποία μάλιστα θα πρέπει να τους παραδίδουν οι περιφέρειες σε προκαθορισμένα σημεία. Δηλαδή αν είναι μικρότερος ο όγκος των σκουπιδιών οι περιφέρειες, μέσω των τελών που θα εισπράττουν από τους πολίτες, θα πληρώνουν ρήτρες εγγυημένων ποσοτήτων στους αναδόχους! Διαφορετικά θα φτάσουμε στο εξωφρενικό σημείο αναζήτησης σκουπιδιών προς εισαγωγή πάλι με δημόσια δαπάνη από γειτονικές χώρες, για να καλύπτονται οι εργολαβικές απαιτήσεις!

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008 «για τα απόβλητα» έχουν θεσπιστεί και ισχύουν αυστηροί κανόνες για τη μείωση των παραγόμενων αποβλήτων (άρθρα 9 και 29).

Τα κράτη-μέλη όφειλαν το αργότερο μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου 2013 να θεσπίσουν τα σχέδια πρόληψης παραγωγής αποβλήτων (άρθρο 29 παράγραφος 1). Η Ελλάδα δεν έχει ακόμα ολοκληρώσει το σχέδιο πρόληψης παραγωγής αποβλήτων.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση, λοιπόν, ανατρέπει τη χρηματοδότηση των αναθέσεων με ΣΔΙΤ, διαπιστώνοντας ότι παραβιάζονται κατάφωρα οι κανόνες του υγιούς ανταγωνισμού, η Οδηγία για τα απόβλητα αλλά και οι βασικές επιλογές της ευρωπαϊκής πολιτικής σχετικά με την πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, στην κατεύθυνση της διαρκούς μείωσης της παραγωγής αποβλήτων, με έμφαση στην ανακύκλωση. 

ΑΡ. Δ.